Happy raksha Bandhan🌹*રક્ષાનું અતૂટ બંધન એટલે રક્ષાબંધન શ્રાવણી પૂર્ણિમાનાં પવિત્ર દિવસે (22ઓગષ્ટ)નાં આવતો બળેવ એટલે રક્ષાબંધનનો તહેવાર. ભાઈ- બહેનનાં અતૂટ અને પાવન સ્નેહ બંધનને વાચા આપતું આ પર્વ સમાજનાં બધા વર્ગોમાં ઉલ્લાસભાવથી ઉજવાય છે

🌹Happy raksha Bandhan🌹

*રક્ષાનું અતૂટ બંધન એટલે રક્ષાબંધન શ્રાવણી પૂર્ણિમાનાં પવિત્ર દિવસે (22ઓગષ્ટ)નાં આવતો બળેવ એટલે રક્ષાબંધનનો તહેવાર. ભાઈ- બહેનનાં અતૂટ અને પાવન સ્નેહ બંધનને વાચા આપતું આ પર્વ સમાજનાં બધા વર્ગોમાં ઉલ્લાસભાવથી ઉજવાય છે

. આ દિવસે પોતાનાં વીરાને રાખડી બાંધવાનાં રિવાજને નિભાવતાં બહેનનાં હૃદયમાં અસીમ ખુશી જન્મે છે તો એ સમયે તે બંધુનાં જીવન- પ્રાણની રક્ષા તથા મંગલમય ભાવિની કામના કરી ભાઈનાં ઓવારણા લે છે. તો સામે પક્ષે ભાઈ પણ પોતાની બહેનની પડખે ઉભા રહેવાનું, રક્ષણ આપતા રહેવાનું, તથા રક્ષાની લાજ નિભાવવાનું વચન આપે છે. એ બહેનને યથા શક્તિ વીરપસલી આપે છે. રાખડી એ માત્ર સૂતરનો તાર કે દ્યાગો નથી, પણ એ કાચા તાતણામાં ભાઈ-બહેનનો અતૂટ સ્નેહ- સંબંધનો ઉચ્ચભાવ જોડાયેલ રહ્યો છે. ભારતીય સંસ્કૃતિમાં રક્ષાબંધન શૂરવીરતા અને પ્રેમનો સમન્વય, સાહસ, ક્ષમતા, સંયમનો અરસ-પરસ વ્યહવારનો પવિત્ર પર્વ રહ્યો છે. રાખડીના આ કાચા તાતણામાં ન તો કોઈ પ્રકારનાં મંત્ર-તંત્ર જોડાયા છે, ન તો તંત્ર સંબંધી કોઈ ભાવના છે. અહીં તો માત્ર ને માત્ર ભાઈ બહેનનાં હૃદયનાં નિર્મળ- નિર્દોષ, પવિત્ર સ્નેહની શુધ્ધ લાગણી છે, એકબીજાનાં કલ્યાણ અને સારા સ્વાસ્થ્ય ની ઉંચી ભાવનાઓ ભરેલી છે. આતો આત્મ- જાગૃતિ લાવનાર, શુભ સંકલ્પ, વ્રત અને સંકલ્પ લેવાનો સુંદર પ્રસંગ છે. પ્રાચીન યુગમાં ઋષિગણ રાજાઓના રક્ષણ અર્થે સૂતરનો તાંતણો બાંધતાં. દેવરાજ ઇન્દ્રની પત્નિ શચિએ શ્રાવણ- પૂર્ણિમાનાં જ ઇન્દ્રને રક્ષાબાંધી હતી. તેના પ્રભાવથી ઇન્દ્ર અને તમામ દેવગણોએ રાક્ષસો પર વિજ્ય પ્રાપ્ત કર્યો. એક પ્રચલિક ભાગવત કથા અનુસાર, જ્યારે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણનાં હાથમાં ચીરો પડયો, ત્યારે રક્તસ્ત્રાવ થવા લાગ્યો. આ જોઈને દ્રોપદીએ તુરન્ત જ પોતાની સાડીનો પાલવ ફાડીને શ્રીકૃષ્ણનાં હાથે પાટો બાંધ્યો. આના ઋણી બનેલા બંસીધરે દુ:શાસન- દુર્યોધન દ્વારા વસ્ત્રહરણના સમયે બહેન દ્રોપદીની લાજ રાખી હતી. કુંતીમાતાએ કોઠા- યુધ્ધમાં અભિમન્યુનો વિજય થાય તેવી ભાવનાથી રાખડી બાંધી હતી. મેવાડની રાણી કર્માવતીએ પોતાનાં રાજ્યની રક્ષા માટે મોગલ બાદશાહ હુમાયું ને પોતાનાં ભાઈ બનાવી ને રાખડી મોકલી હતી. તેથી હુમાયુએ કર્માવતી રાજ્યની રક્ષા કરવા માટે પોતાનું લશ્કર મોકલ્યુ હતું. બળેવનાં દિવસે બ્રાહ્મણો નદીએ જઈ સ્નાન કરી વિધિસર જનોઈ બદલે છે, તો આ દિવસે સાગરખેડુ અને માછીમારો નાળિયેરી વધેરીને દરિયાલાલની પૂજા કરે છે. તેથી આ દિવસ 'નાળિયેરી- પૂનમ' પણ કહેવાય છે. જૈનધર્મમાં આ પર્વ પર મુનિઓને આહારદાન આપવાનો રિવાજ છે. શ્રાવકો મુનિરાજની પીંછી પર રક્ષા બાંધે છે. સ્નેહનાં રંગથી રંગાયેલો એક નાનકડો પાતળો રેશમી દોરો ભાઈનાં જીવનને નવું રૃપ- આપી ભાતીગળ બનાવવા સક્ષમ છે, 'મારી આ રાખડીમાં સ્નેહ છૂપાયો છે, મારા વીરા, ખુશ રહેજે. તારી નાની બહેના આપે છે, વદ્યાઈ, મારી વીરા ખુશ રહેજે. જે હાથે મને સાચવી, એ હાથોમાં બાંધુ છું રાખડી, ખુશ રહેજે. કરૃં છું મષ્તકે તિલક, હાંસલ કર, જીવનમાં ઝળહળતી સિધ્ધ, મારા વીરા, બન વિજ્યી, અક્ષય સુખને પ્રાપ્ત કર, ને ખુશ રહેજે. આવો આપણે સૌ આ તહેવાર પર સ્નેહની સરગમ છેડીએ, સ્નેહના સૂર રેલાવીને રક્ષાબંધનને ઉલ્લાસપૂર્વક વધાવીએ.*

*આપણા તહેવારોમાં સંબંધોનું સત્વ સમાયેલું છે. કુટુંબીજનો દરેક તહેવારો હળીમળીને ઉજવે છે. રક્ષાબંધન પણ આવું જ એક ભાઈ-બહેનના પવિત્ર પ્રેમનું પર્વ છે. આખી દુનિયામાં હિંદુઓ આ તહેવાર ધામધૂમથી ઉજવે છે. રક્ષાબંધનનો તહેવાર ભાઈ-બહેનના નિર્મળ પ્રેમનું પ્રતિક છે. આ તહેવાર ભાઈ-બહેનનો પવિત્ર સબંધ દર્શાવે છે. આ દિવસે ભાઈ-બહેન એકબીજાના સુખ, સારું સ્વાસ્થ્ય અને સમૃદ્ધિ માટે ઈશ્વરને પ્રાર્થના કરે છે. રક્ષાબંધનને રાખી પૂર્ણિમા પણ કહેવાય છે, આ તહેવારનું ઐતિહાસિક મહત્વ પણ છે. હિંદુ ધર્મને લગતી ઘણી પૌરાણિક કથાઓ છે. આ બધી કથાઓમાંથી રાણી કર્ણાવતી અને મુગલ બાદશાહ હુમાયુ પર આધારિત કથા સૌથી વધારે પ્રચલિત છે. જ્યારે ભારત દેશ પર મુગલો રાજ કરતા હતા ત્યારે તેઓ રજપુતોના રાજ્ય પર આક્રમણ કરતા. તેમનું રાજ્ય છીનવી લેતા અને તેમની સ્ત્રીઓનું અપહરણ કરતા. આ એ સમયની વાત છે જ્યારે ગુજરાતના સુલતાન બહાદુર શાહે ચિત્તોડ પર આક્રમણ કર્યું ત્યારે રાણી કર્ણાવતી ચિત્તોડમાં રાજ્ય કરતા હતા. તેઓ બહાદુર શાહનો સામનો કરવા અસમર્થ હતા. તેથી તેમણે મુગલ બાદશાહ હુમાયુને રાખડી મોકલીને રક્ષાની યાચના કરી. હુમાયુ મુસલમાન હોવા છતાં રાણીને મદદ કરવા મેવાડ પહોંચી ગયા. પણ દુર્ભાગ્યે જ્યારે તેઓ પોતાના લશ્કર સાથે મેવાડ પહોંચ્યા ત્યારે રાણી અને બીજી હજારો સ્ત્રીઓ પોતાની ઈજ્જત બચાવવા માટે સતી થઈ ગઈ હતી. આ જાણ્યા પછી પણ હુમાયુએ બહાદુર શાહ સાથે યુદ્ધ કર્યું. આમ તેમણે રાણી કર્ણાવતીના રાજ્યનું રક્ષણ કર્યું. પછી ખૂબ જ ભારે હૈયે મૃત રાણી કર્ણાવતીની ચીતાની રાખને ઘણા આદરથી અને સ્નેહથી પોતાના કપાળે લગાડી. આ પ્રસંગનો અંત ખૂબ જ દુઃખદ હતો. પણ તે બતાવે છે કે દરેક ભાઈ પોતાની બહેનને આપેલા વચનનું પાલન કરે છે*.